Proszę sobie wyobrazić swojego małżonka zaangażowanego w walkę i obserwującego, jak ktoś zadaje mu śmiertelny cios. Wkrótce na miejscu zjawia się policja. Funkcjonariusze chcą wiedzieć od Pana, jako świadka, co się stało. Co za dylemat. Czy powinien Pan powiedzieć prawdę? Czy powinien Pan wymyślić jakąś historię? Czy może Pan później wycofać raz złożone oświadczenie? Panikując, mówi Pani policji wszystko, co wydarzyło się na Pani oczach, przez co Pani mąż ląduje w więzieniu na długi czas.
Zgodnie z prawem policja nie może zmusić świadka do złożenia zeznań. W sądzie natomiast należy mówić prawdę. Oznacza to nie tylko, że świadek może zostać zmuszony do złożenia zeznań, ale także, że podlega karze, jeśli pod przysięgą skłamie.
Obowiązek składania zeznań nie dotyczy jednak wszystkich. Przykładowo, członkowie najbliższej rodziny oskarżonego nie mają obowiązku składania zeznań. Ustawodawca w niektórych przypadkach przywiązuje większą wagę do utrzymania określonych relacji rodzinnych niż do ustalenia prawdy.
Prawo do niezeznawania przeciwko członkowi rodziny, na przykład, nazywane jest w prawie "prawem do przywileju". Tak więc, z powodu tego prawa do przywileju, żona nie musi zeznawać przeciwko swojemu mężowi, a matka nie musi składać zeznań na temat jednego ze swoich dzieci.
Ale co może zrobić osoba uprawniona do przywileju, jeśli i tak złożyła oświadczenie na policji? Często słyszę, jak klienci mówią, że "w takim razie i tak wycofają swoje zeznania". W końcu nie zeznawali pod przysięgą. Nie jest to jednak możliwe!
Świadek może złożyć nowe oświadczenie przed sądem, ale nie usuwa to poprzedniego oświadczenia. Wszystkie złożone oświadczenia pozostają częścią akt sprawy. Do sędziego należy ocena wiarygodności wszystkich oświadczeń zawartych w aktach sprawy.
Dlatego moja rada jest następująca:
Proszę pamiętać, że nie zawsze są Państwo zobowiązani do składania zeznań. W przypadku podejrzanego członka rodziny może Pan/Pani powołać się na swoje prawo do przywilejów. Jeśli chce Pan/Pani zeznawać, proszę pamiętać, że raz złożonego oświadczenia nie można wycofać. Przed złożeniem zeznań należy zawsze skonsultować się z prawnikiem. Może on doradzić Panu/Pani w zakresie Pana/Pani praw i obowiązków.
