encrochat legal challenge

1. Inleiding

Op het moment dat de bewijsvoering in een strafzaak (mede) bestaat uit EncroChat berichten die de verdachte zou hebben verstuurd en die bij de grootschalige hack van EncroChat zijn verkregen, dienen verschillende stukken die van belang zijn voor de beoordeling van de zaak aan de processtukken te worden toegevoegd. Het gaat daarbij telkens om stukken die betrekking hebben op de rechtmatigheid van de verkrijging van de via EncroChat uitgewisselde berichten. De verdediging moet in de gelegenheid worden gesteld om te onderzoeken of deze berichten op rechtmatige wijze zijn verkregen. Ter onderbouwing van mogelijke onderzoekswensen op dit punt zullen wij het juridisch kader dat hierop van toepassing is uiteenzetten.

Daarbij dient te worden vermeld dat de stukken die van belang zijn voor de beoordeling van de rechtmatigheid van de verkrijging van de EncroChat berichten in grofweg twee categorieën uiteenvallen. In de eerste plaats zijn er stukken die zien op de rechtmatigheid van het optreden van de Frankrijk. De Franse autoriteiten hebben er door middel van een technisch hulpmiddel immers voor gezorgd dat de berichten die via EncroChat verstuurd werden, onderschept konden worden. Daarnaast is ook het optreden van de Nederlandse opsporingsautoriteiten relevant. Frankrijk heeft namelijk een enorme hoeveelheid EncroChat berichten aan Nederland verstrekt, die vervolgens door de Nederlandse opsporingsautoriteiten binnen het onderzoek 26Lemont zijn verwerkt. Dat betekent dat ook de stukken die zien op de rechtmatigheid van het optreden van de Nederlandse opsporingsambtenaren van belang zijn.

Als het gaat om de vraag of de stukken aan het procesdossier dienen te worden toegevoegd, geldt voor de twee hiervoor genoemde categorieën stukken een ander juridisch kader. Indien wordt bekeken of de rechtmatigheid van het Franse optreden relevant kan zijn voor de beantwoording van de vragen van de artikelen 348 en 350 Sv, spelen andere juridische overwegingen een rol dan wanneer wordt getoetst of het optreden van de Nederlandse opsporingsautoriteiten in het onderzoek 26Lemont ook van belang is voor de onderhavige zaak. Wij zullen dan ook eerst op beide juridische kaders afzonderlijk ingaan. Vervolgens zullen wij nog benoemen welke concrete stukken in ieder geval aan de processtukken dienen te worden toegevoegd op het moment dat gebruik wordt gemaakt van berichten die zijn verkregen door de EncroChat-hack.