Om met eigen ogen te aanschouwen of getuigen van de fatale mishandeling van Fer Loontjes inderdaad kunnen hebben gezien wat ze verklaren te hebben gezien, kwam de Maastrichtse rechtbank gisteren naar café ’t Vlaegelke in Geleen.
Elf uur ’s ochtend op een gewonen doordeweekse donderdag en het is volle bak in het Geleense café. Toch zouden de meeste kasteleins zich waarschijnlijk niet er gelukkig prijzen met deze ‘klandizie’. Drie rechters en een griffier, een officier van justitie, rechereurs, medewerkers van de parketpolitie, de café-eigenaren, vier journalisten en niet te vergeten twee nabestaanden.
Mag duidelijk zijn dat hier geen druppel wordt gedronken. Hier wordt gewerkt. Café ’t Vlaegelke vormt het de decor van een gerechtelijke shouw: rechters proberen terug te gaan naar die fatale carnavalszondagavond 2008. Toen werd rond tien uur ’s avonds de 47 jarige Fer Loontjens uit Geleen in zijn stamkroeg dusdanig in elkaar geslagen dat hij dertien dagen later aan de gevolgen overleed. In de maanden daarop werden zeven verdachten aangehouden, die mogelijk betrokken zouden zijn geweest bij deze mishandeling. Het was carnavalszondag en dus druk in de kroeg: ongeveer net zo druk als nu met de schouw. Zo’n veertig gasten waren aanwezig en velen van hen hebben tegenover de politie getuigenverklaringen afgelegd. De rechters willen vooral met eigen ogen aanschouwen of getuigen vanaf hun afzonderlijke posities inderdaad gezien kunnenn hebben wat ze zeggen te hebben gezien. Zo kan het gebeuren dat een meervouridge strafkamer het podium op klimt en een kijkje neemt achter de bar. Rechtbankvoorzitter Evert Krol maakt wel een uitzondering op de regel die wil dat degene die achter de bar kruipt, een rondje moet geven.
Het gaat uiteindelijk om de vraag of degene die achter de bar stonden precies kunnen hebben registreren wat er aan de ‘korte kant’ gebeurde. Is vanuit het midden te zien wat zich daar afspeelde? DIe korte kan van de bar, bij de toegangsdeur en de gokautomaten, heeft de speciale interesse van de rechtbank en ook van de advocaten. Hier is Fer die avond begingloos gevonden, zijn hoofd in een plas bloed. Nadat een technische recherceur erin is geslaagd een meetlint tevoorschijn te toveren, wordt hier alles opgemeten: de hoogte van de bar, de breedte, de lengte, de pilaar. Alles is nog hetzelfde als die zondagavond, verzekeren de uitbaters de rechtbank. Het uitzonderlijke aan deze schouw is wel dat er journalisten worden toegelaten, al komen fotografen en cameramensen er niet in, in verband met de privacy van de verdachten. De schouw is in feite onderdeel van een openbare terechtzitting, zegt persrechter Patrick Brandts, al is dit deel van de zitting ‘beperkt openbaar’: publiek is niet welkom. Daarom is het deel van de Markt voor ’t Vlaegelke woensdagavond al afgezet. Buiten de hekken staan familieleden en vrienden van de verdachten die bezetten in de middaguren ook in groten getale de publieke triebune van zittingzaal A in het Maastrichtse gerechtsgebouw, waar de behandeling van de zaak voor iedereen toegankelijk wordt voorgezet. Hier kondigt officier van justitie Anneke Rogier alvast aan dat ze aan het eind van de rit vrijspraak gaat vragen voor verdachte Douglas C. (42), omdat er geen sprak is van ‘wettig’ en overtuigend bewijs’ van zijn betrokkenheid bij de vechtpartij. Vele getuigen hebben de politie verteld over ‘de groep rond Stephan P.’, een volgens hen bericte groep van wisselende samenstelling in het Geleense uitgaansleven. Op verzoek van enkele advocaten worden twee van de getuigen deze middag op de zitting gehoord. Officier Rogier probeert de rechtbank ervan te overtuigen dat deze mannen beter “buiten aanwezigheid van de verdachten” gehoord kunnen worden: “Ze hebben er sowieso al grote moeite mee om te getuigen.” Alle advocaten zijn daar op tegen en de rechtbank is het met hen eens. “Het is geen leuke setting voor de getuigen, maar ze worden in alle openhaarheid gehoord”, zegt voorzitter Krol.
De advocaten proberen tijdens de verhoren met name aan te tonen dat de getuigen onbetrouwbaar en weinig consistent zijn in hun verklaringen. Eén van hen is gaan twijfelen aan zijn eerdere verklaringen bij de politie. Hij weet niet meer of het hoofdverdachte Stephan P. (32) is geweest die hij een barkruk heeft zien hanteren. De barkruk waarmee slachtoffer Loontjens zou zijn geslagen. “Bent u nog bedreigd door Stephan?”, informeert P. ’s raadsman Peer Szymkowiak bij deze getuige. Die ontkent dat. Vandaag wordt de zaak voortgezet met onder meer het horen van de patholoog van het Nederlands Forensisch Instituut over de exacte doodsoorzaak van Fer Loontjens.
