Twee verdachten van het smokkelen van Syrische vluchtelingen mogen de behandeling van hun rechtszaak in vrijheid afwachten. Ook de voorlopige hechtenis van een derde verdachte is geschorst, maar hij zal worden uitgeleverd om in Duitsland berecht te worden.

Dat heeft de rechtbank in Zwolle dinsdag besloten. Het Openbaar Ministerie denkt te kunnen bewijzen dat hoofdverdachte Zyad D. vanuit zijn woonplaats Eindhoven het vervoer regelde voor ruim zestig vluchtelingen, vanuit de Balkan en Hongarije naar Nederland, Duitsland en Scandinavië. Maar volgens het OM is dit slechts het topje van de ijsberg, en zou uit het politieonderzoek blijken dat hij honderden mensen smokkelde.

D. heeft een bekentenis afgelegd. Hij kwam zelf met zijn familie als Syrische vluchteling naar Nederland en kreeg hier een verblijfsstatus. ,,Ik ben begonnen omdat ik mensen wilde helpen, zodat ze niet in het illegale circuit zouden belanden.” Als verzachtende omstandigheid voerde D. aan dat hij ‘niet geholpen heeft in bootjes de zee over te steken’, maar slechts binnen Europa vervoer aanbood.

Justitie is niet overtuigd van louter goedertierendheid, omdat de verdachten goed zouden hebben verdiend aan het vervoer. Voor zeshonderd euro per persoon reden auto’s en personenbusjes de Syrische vluchtelingen naar West-Europa, bijvoorbeeld vanaf het station van Boedapest.

Kinderen mochten mee voor half geld, op schoot, aldus D’s. raadsvrouw Francoise Landerloo. Hij werd elf maanden geleden aangehouden, nog voor de vluchtelingenstroom uit Syrië vorig jaar explodeerde. In zijn zaak werden in Duitsland meerdere chauffeurs opgepakt. Zelf reed D. niet met migranten, hij coördineerde de logistiek.

Uit onderschept telefoonverkeer bleek dat D. in contact stond met een andere van smokkel verdachte Nederlander, geboren in Armenië. Hij wordt op korte termijn overgeleverd aan justitie in Duitsland. Daar hangt hem een straf boven het hoofd van vier jaar cel wegens oplichting en drugshandel.

De derde verdachte deed niet aan mensensmokkel, maar maakte emigratie uit Syrië mogelijk door vervalste visa te verstrekken.

Voorlopig wordt hij net als D. vrijgelaten, omdat het nog onduidelijk is wanneer het strafonderzoek is afgerond. Omdat informatie en getuigenverhoren uit Duitsland en Griekenland op zich laten wachten, denkt het OM nog tenminste enkele maanden nodig te hebben.

De afgelopen maanden behandelden rechtbanken vaker zaken tegen mensensmokkelaars. Daarbij werden volgens Landerloo in vergelijkbare gevallen celstraffen opgelegd tot twee jaar. Justitie zegt echter dat verdachte D. veel meer mensen heeft gesmokkeld dan in de veroordeelden in die processen

De verdachte(n) in deze zaak wordt bijgestaan door: